Düzeltmenlik İşleri

Reklamınızı yeniden kaleme aldıktan, hedeflerinizle karşılaştırdıktan, içeriklerini

doğruladıktan sonra, dilbilgisi, yazım kuralları vb. açısından doğru olduğunu

denetlemelisiniz. Ayrıca sözcük seçiminde, eklenecek ya da çıkartılacak şeyler konusunda

son dakika değişiklikleri yapmak isteyebilirsiniz. Bu uğraşın adı düzeltmenlik işlendir. Bunu

kendi reklamlarınızda ya da eğer siz bir düzeltmen iseniz, metin yazarlarının öne

sürdükleri reklamlarda gerçekleştirebilirsiniz.

Doğal olarak görev yaptığınız gazete ya da dergide yayın tarzı üzerine konmuş

kuralları izlemeniz gerekir. Elbette reklam tarzınız, gazete muhabirleri ya da köşe yazarları

için yazılmış yayın kılavuzlarını sıkı sıkıya izlemekle yükümlü değildir. Yine de, bu

kuralları bilmeniz ve onlardan ayrılırken iyi nedenlere dayanmanız gerekir. Eğer yazı

tarzınız dilbilgisine ters düşüyorsa ya da yanlışsa, bunun özrü "yaratıcılık" olamaz.

Kuralları öğrenin, onları izleyin ve gerekçenizi ortaya koymadıkça onları bir yana atmayın.

YAZI TİPİ SEÇME (TİPOGRAFİ)

1450 YILARINDA Gutenberg hareketli dizgi makinesini bulduktan bu yana, belli

bir basılı yazıyı basma sanatı hayli karmaşıklaşmıştır. Her yıl yeni fontlar ortaya

çıkmaktadır. Öncelikle foto-dizgi ve bilgisayarları kullanan yeni teknikler bulunmuştur.

Yine de, bu artan karmaşıklığa karşın, font seçimindeki temel ilkeler aynı kalmıştır.

Aşağıda görecekleriniz yaratıcı reklamcının kulak vermesi gereken bazı ilkelerdir.

Genel İlkeler

1. Sayfa boyunca bir tek yazı karakteri kullanın

İster gövde metin ister başlık için olsun, tek bir yazı karakterinin (fontun)

kullanılması reklamı daha bütün ve göze hoş gelir kılacaktır. Aynı zamanda kalabalıklığı

ve yoruculuğu daha az olacaktır. Genellikle, aynı ilan içerisinde ikiden çok font

kullanmayın.

2. Başlık yazısında tırnaksız (serifsiz), metin yazısında tırnaklı harf kullanın.

Tırnaksız fontların gövde yazıdan çok başlıkta kullanılması daha iyi sonuç verir.

Tırnaksız harf karakterlerinin küçük boyutlarda okunması güçtür. Elbette tırnaklı

karakterleri başlık gibi vurgulanacak diğer öğelerde de kullanabilirsiniz. (Tırnaklı yazı

karakterine bir örnek Times Roman'dır. Tırnaksız yazı karakterine bir örnek ise

Helvetica'dır.)

3. Başlıkları resim altlarında kullanın.

Resim altlarında her zaman başlıklar ya da metinden alıntılar kullanın. Bunların

okunması ana metnin okunmasından çok daha kolaydır.

4. Olağan noktalama kullanın.

Tipografinin amacı mesajı iletmeye yardımcı olmaktır. Alışılmadık ve karmaşık

noktalama ile bir metni etkili kılamazsınız.

5. Eğik harfleri yerinde kullanın.

Arada sırada vurguyu belirtmek için eğik harflere başvurun. Ancak çok sık olması,

sizi amacınızdan saptırır.

6. Okunması güç harf karakterlerinden kaçının.

Fontlar yazıyı bir havaya ve belli bir biçime soksalar da; iletişim söz konusu

olduğunda, okunabilirlik ve okunaklı olmak daha önemlidir. Eski Türkçe türünden, ağdalı

vurgulardan, el yazısı ve süslü karakterlerden kaçının.

Başlıklar

7. Küçük yazı türü kullanın.

Çağdaş ve doğal yazı türü büyük harfleri yalnızca tümce başlarında ve özel adların

ilk harflerinde kullanır. Bunun okunması daha kolaydır, bakılınca temiz ve açıkça görülür.

8. Baştan aşağı büyük harflerden kaçının.

Tümü büyük harfle dizilmiş bir yazının okunması güç olur.

Gövde Metin (Yazı)

9. Gövde metni en az 10 puntoya göre ayarlayın.

Bundan daha küçüğü pek okunaklı olmaz. Unutmayın, okurların çoğu gözlük

kullanmaktadır. Onların işini güçleştirmeyin.

10. Uzun metinleri bölün.

Sık sık paragraf yapın ve ali başlıklara yer verin.

11. Satır genişliği 52 karakteri geçmesin.

Hangi dizgi boyutunu kullanırsanız kullanın, metnin satır genişliği 39 - 52 karakteri

geçmesin.

12. Gövde metne dişi baskı uygulamayın.

Ya/ıyı dişi olarak belirlemeniz neredeyse her zaman okunmasını güçleştirir, çoğu

insan bunu okuyamaz. Koyu alanda bir pencere açıp beyaz (ya da en azından açık renkli

bir fon) üstüne yazıyı siyah okunacak biçimde dizmeniz iyi olur.

13. Paragrafları bölün.

Uzun paragrafların kısaltılması okuyucuya sürekli bir başlama duygusu verdiğinden

okuma kolaylığını artırır. Ayrıca yazı aralarında daha çok beyaz alan yaratarak

okunabilirliği sağlarlar.

14. Satır aralarında beyaz alan kullanın.

Gövde metni sıklaştırarak yazmak yerine, bir iki özet tümce yaparak satır aralarında

beyaz alan oluşturun.

15. Gölgeli alanlar üstüne yazı basmayın.

En çok okunabilir metin beyaz üstüne siyah olandır. Diğer bütün fon renkleri

okunulurluğu azaltır, karardıkça gitgide yok olur.

16. Resimleme üzerine yazı basmayın.

Böyle yaparsanız, metnin okunurluğunu azaltmış olursunuz; çünkü ton ile yazı iç

içe girer. Göze çarpıcı olmaması da, yazının okuyucuya göreli olarak önemsiz gelmesine

yol acar.

17. Metni sola hizalayın.

Daha kolay okunması bakımından, metin blokları göze başlama duygusu versin

diye düzgünce sola hizalanmalıdır. Dağınık hizalamanın sağa doğru yapılmasına izin

vardır.

18. Yazılı alanları bir arada tutun.

Birkaç yazı bloğu olduğunda, okuyucunun kolaylığı açısından onların aynı hizada

ve bir arada tutulması yararadır. Yoksa reklam

bütünlüğünü yitirir ve izlenmesi güç olur.

19. Döküm yaparken rakamlandırın.

Eğer birden çok ürün özelliğini ya da yararlarını sıralayacaksanız, simgeler yerine

rakamlar kullanın. Böylece izlenmeleri kolaylaşır ve metin içeriğine ek vurgu getirilmiş

olur.

20. "Dul" satırlardan kaçının, ancak onların sizi engellemesine de izin

vermeyin.

Yazı blokları dizgiye sokulduğunda, paragrafların sonlarında görünen çoğu bir tek

sözcükten oluşan çok kısa satırlara "dul" satır denir. Tek sözcüklü satırlara hoş gözle

bakılmasa da, yazılı alanlarda beyaz boş alan yarattıklarından tümden de dışlanmamalıdır.

Bununla birlikte "dul" satırların sütun başlarında olmamasına özen gösterin.

Harfleme Kılavuzu

Titiz ve profesyonel görünümlü harfleme bir taslağı büyük ölçüde güzelleştirir.

Profesyonel bir harf ustası olmanız gerekmez, yine de bu konuda el becerinizi geliştirin.

Yol gösterecek bazı ipuçları:

• Her zaman yazım hatları kullanın. Harflerin tutarlı olması için çok hafif paralel

çizgiler olsun.

• Yazdıklarınızı silmeyin. Bu boşa zaman harcatır.

• Kurşun kalem ve keçeli kalem kullanmada el becerinizi geliştirin. Kısa sürede çok

iş çıkarmayı öğrenin.

• Çeşitli yazı karakterleri üzerinde çalışın. Nasıl göründüklerine bakın. Aralarındaki

farkı görün. Onları belleğinizde canlandırabilir.

• Harfleri en basit biçime indirgeyerek çizmeye başlayın. Gösterim 11.1'deki gibi

adım adım işlemini çalışın.

• Harfleme işini kaligrafi ustalığı diye boşlamayın. Bu konuda iyi bir öğrenci

olmanız önemlidir.